مقدمه

نگاهی به مفاهیم و تعاریف سازمان در اولین وهله هرکس را متوجه مفهوم "اجتماعی بودن" آن می سازد. یکی از اولین تعاریف درمورد سازمان چنین بیان می دارد که (( سازمان، پدیده ای اجتماعی است که به طور آگاهانه هماهنگ شده است)).

وجود عامل انسان در سازمان بسیاری از مسائل سازمانی را با پیچیدگی های خاص خود مواجه کرده است. چراکه سازمان به مثابه یک سیستم اجتماعی به دلیل آگاهانه و ارادی بودن و تنوع کنش انسانی، از پیچیدگی بیشتری نسبت به علوم طبیعی برخوردار است. صاحب نظران علوم اجتماعی و از جمله مدیریت، در ابتدا با نگاهی منفعل به انسان سعی داشتند تا روش های علوم طبیعی از جمله مطالعات کمی را در مطالعه پدیده های اجتماعی به کار گیرند، اما پیوسته و با پیشرفت علم، همواره نقش انسان به طور روزافزون از تعاریف منفعلانه اولیه فاصله گرفت و بر نقش فعالانه او در پدیده های اجتماعی از جمله سازمان به عنوان سیستمی اجتماعی تاکید شد. صاحب نظران به زودی دریافتند که بسیاری از قواعد حاکم بر سیستم های اجتماعی،تقاوت زیادی باقواعد علوم طبیعی دارد. مطالعات اجتماعی به هیچ وجه مانند علوم طبیعی حاوی مطالب جهان شمول و فارغ از تغییرات زمانی نیست. درواقع پدیده های اجتماعی در بستر و زمینه خود قابل مطالعه و بررسی هستند و بررسی روابط بین پدیده های اجتماعی تحت تاثیر این متغیرها قابل توضیح بوذه و به همین دلیل بسیاری از مطالعات در مکان ها و زمان های مختلف تحت تاثیر متغیرهای زمینه ای نتایج مختلفی را به بار می آورد. فرهنگ سازمانی یکی از مهم ترین عوامل زمینه ای در سازمان محسوب می گردد و همین عامل موجب اهمیت فراوان آن در مطالعات سازمان و روابط حاکم بر آن است.

فرهنگ یک سازمان از ابتدای شکل گیری، همراه آن متولد شده و به تدریج تکامل می یابد. فرهنگ یک سازمان به صورت مفروضه هایی است که به طور فراگیر بر سازمان حاکم شده و توسط همه افراد پذیرفته شده است. گاهی حتی ریشه و تاریخچه این مفروضات فراموش می شود اما تاثیر این مفروضات فراموش می شود اما تاثیر آن ها بر تصمیمات و رفتارهای سازمانی مشهود است. سازمان با مقررات رسمی، اختیارات قانونی و آن چه در ظاهر وجود دارد، تحت تاثیر مجموعه ای از اعمال سلیقه ها و اولویت های شحصی اعضای سازمان است که در قالب ارزش ها، باورها و هنجارهای تثبیت شده در فرهنگ، بر سازمان اعمال می شود.

فرهنگ سازمانی را می توان در نگاهی ساده "روش های نهادینه موففیت سازمان" دانست. درواقع روش ها و ارزش هایی که منجر به موفقیت های سازمان شده اند در زمینه فرهنگی سازمان باقی می مانند و آن چه باعث عدم موفقیت شده است از فرهنگ سازمانی حذف می گردد. مطالعه فرهنگ سازمانی اهمیت فراوان دارد چراکه فرهنگ سازمانی حاوی موارد زیر است:

• بر تصمیم گیری مناسب در سازمان موثر است.
• مرجعی از رفتارهایی است که از منظر کارکنان مناسب تلقی می شود و کنش های رفتاری آن ها در درون سازمان را شکل می دهد.
• مرجعی برای نوع دیدگاه و عملکرد افراد، گروه های کاری و سازمان در تعامل با وظایفی که به آن ها واگذار شده است، محسوب می گردد.
• سرعت و کارایی، انجام کارها را تحت تاثیر قرار می دهد.
• بر ظرفیت پذیرش تغییر در سازمان ها موثر است.
• بر نوع نگرش ذی نفعان خارجی به سازمان تاثیر می گذارد.
• فرهنگ سازمانی هدایت پنهان فعالیت ها و نیروهای انسانی سازمان را برعهده دارد.

به طورخلاصه، فرهنگ سازمانی می تواند پستیبانی برای اجرا و دستیابی به اهداف کلی باشد...

برگرفته از کتاب " فرهنگ سازمانی"

رویکرد شرکت فولاد مبارکه اصفهان